Langs de oevers van het Zijdelmeer, tussen de wilgen en het riet, klinkt op zaterdagochtenden een roep: “Van onderen!”, als waarschuwing voor een vallende tak. Het is het geluid van de Knotgroep Uithoorn, een enthousiaste groep vrijwilligers die zich al sinds 1974 inzet voor het behoud van het karakteristieke Hollandse landschap. Wat begon met een docent en zijn leerlingen, groeide uit tot een zelfstandige stichting met zo’n 25 actieve leden.
De Knotgroep werkt om de week op zaterdagen, van oktober tot maart. De dag begint om 9:00 uur en eindigt rond 13:00 uur. Tussendoor is er een koffiepauze en na afloop een warme kop soep. De sfeer is gemoedelijk, het werk fysiek, en de resultaten zichtbaar. “Ik doe liever dit dan naar de sportschool gaan,” zegt een vrijwilliger. “Het is goed voor je lijf.” De groep werkt op verzoek van boswachters Jocelyn de Kwant en Gert-Jan Gebben, op locaties als Zijdelmeer, Fort aan de Drecht en Fort Nigtevecht. Voor Natuurmonumenten in Botshol. Ze gebruiken geen machines, alleen maar handgereedschap. “Dit is veiliger, stiller en meer verbonden met de natuur.” aldus coördinator Wim Bax. Het gereedschap is grotendeels in bruikleen van Landschap Noord-Holland.
Veiligheid en zorg voor elkaar
Veiligheid staat voorop. Iedereen draagt handschoenen, vaak ook een helm. En vandaag ook regenkleding, want het weer is guur. Vooraf krijgen alle deelnemers instructies. “We werken altijd met zijn tweeën, zodat we goed op elkaar kunnen letten,” vertelt Wim. “Een keer tijdens het hooien, raakten we een wespennest op de grond. We werden aangevallen en flink gestoken. Ik werd 6 keer gestoken, onder andere in mijn oorlel, op mijn hand en in mijn wang. Gelukkig was niemand allergisch!” “Een van onze vrijwilligers is doof, dus die houden we extra goed in de gaten.” En als iemand een paar keer niet komt opdagen? “Dan checken we even: is alles goed?”, aldus penningmeester Hanneke.
Een groep met karakter
De groep is divers: van dakloze deelnemers tot gepensioneerden. De oudste vrijwilliger is 90 jaar en werkt nog steeds mee. Nieuwe leden komen vaak via via, zoals iemand die vandaag zijn broer meenam. “Het is echt een gezellige groep,” zegt Hanneke. “We maken ook vaak een praatje met voorbijgangers.” De Knotgroep is niet alleen bezig met onderhoud, maar ook met cultuurbehoud. Knotwilgen zijn een belangrijk onderdeel van het Nederlandse landschap én van de ecologie. Door ze om-en-om te knotten, blijft er altijd beschutting voor dieren en het is mooier voor het zicht. In augustus maakt de groep een fietstocht om te kijken hoe de wilgen erbij staan.
Verhalen uit het veld
Bart: “Heerlijk om buiten bezig te zijn. Na een werkochtend kom ik moe maar voldaan thuis. Douchen, en dan languit op de bank.”
Piet: “Ik las in de krant dat opperknotter Wim van Zuilen was overleden. Ik was net met pensioen en dacht: laat ik gaan knotten! Dat is nu al drie jaar geleden.”
Joost: “Ik doe dit niet voor de beweging, maar voor het erfgoed. Als we niks doen, verdwijnen deze typisch Hollandse elementen.”
Harry: “Ik heb wel eens in mijn hand gezaagd. Ik was niet voorzichtig genoeg. Daar leer je van. Je moet je aanpassen aan de boom.”
Raymond: “Dit is mijn tweede keer. Ik vind het heel leuk en lekker ongedwongen!”
Doe mee!
De Knotgroep Uithoorn is laagdrempelig. Je hoeft geen ervaring te hebben, alleen zin om buiten bezig te zijn. Wil je een keer meedoen? Kijk op www.knotgroepuithoorn.nl of stuur een mail naar
Mathilde Lawalata
Met toestemming van de auteur overgenomen uit Vrijwillig Groen, als je in de provincie Noord-Holland vrijwilligerswerk wilt doen of een cursus of workshop wilt volgen.