Inhoud
Waarom knotten?
Dunne en dikke takken
Dikke takken
Zeer dikke takken
Gevaar voor inscheuren
Waar afzagen?
Voor wie?
Waarom knotten?
Knotwilgen, nieuw aangeplant of ouder, moeten eens in de 3 tot 5 jaar worden geknot. Het is niet verstandig om langer dan 5 jaar te wachten, omdat de kans dan groter is dat de bomen aangetast zal worden door de ‘watermerkziekte’. Daarbij komt nog eens dat de tak te zwaar zal gaan worden en op den duur zal afbreken. Naast wilgen kun je ook populieren knotten.
Dunne en dikke takken
Het afzagen van dunne takken is het eerste wat je doet bij een knotwilg. Daarna worden de dikke takken gezaagd. De zeer dikke takken worden het laatst gezaagd. Voordat je daaraan begint maak je dus eerst ruimte in de boom.
Bij het verwijderen van dunne takken is het handig om een takkenschaar te gebruiken. Het type met de lange handvaten is geschikt om mee te werken.
Verder speelt het verschil tussen snoeizaag en takkenzaag: De snoeizaag heeft een gekromd stalen zaagblad met daaraan een handvat. Het kleinere type kan vaak als een zakmes ingeklapt worden. De takkenzaag is groter, heeft een beugel en is driehoekig. Bij het verwijderen van dunne takken in de knot is de snoeizaag handig: je hebt minder ruimte nodig bij het zagen. De takkenzaag is geschikt voor het grovere werk maar met een goede, wat grotere snoeizaag kan je ook dikke takken zagen.
Zorg in ieder geval voor scherp gereedschap, dat werkt beter en draag daarbij handschoenen.
Kettingzagen worden in verband met de veiligheid niet gebruikt door de knotgroep, ook het accu-type niet.
Dikke takken
- eerst inzagen om inscheuren van tak te voorkomen
- daarna tak afzagen
Zeer dikke takken
- eerst inzagen om inscheuren van tak te voorkomen
- daarna tak afzagen
- tenslotte stomp op 10 à 15 cm afzagen
Gevaar van inscheuren
Bekijk de tekening: inscheuren tak.
Sla je het inzagen over (stap 1) dan zal de tak bij het vallen (stap 2) uitscheuren door het gewicht van de tak.
Dit is slecht voor de boom en moet daarom vermeden worden. Bij het uitscheuren kan de knot worden beschadigd. Via de beschadigde plek kunnen schimmels binnendringen die houtrot veroorzaken.
Dit probleem is bij het correct afzagen van de tak minder groot. Bij bomen bevindt zich tussen tak en stam een verdedigingszone, die voorkomt dat schimmels via die snoeiwond de stam kunnen binnendringen.
Het beste is een zeer zware tak twee keer te zagen: de eerste keer vrij hoog boven de knot; de tweede keer om het resterende stompje op maat te zagen. Bekijk de tekening bij de paragraaf: Zeer dikke takken.
Waar moet je de tak dan afzagen?
Het is belangrijk om de tak niet te dicht bij de knot af te zagen. Tussen tak en stam bevindt zich een overgangsgebied waar het hout van de stam en het hout van de tak met elkaar vergroeid zijn (de takkenkraag). Zaag je daar doorheen, dan wordt het hout van de stam geraakt en krijg je hetzelfde negatieve effect op de gezondheid van de boom als bij het uitscheuren.
Neem als basis: De dikte van de tak = afstand van het stompje dat overblijft
Bekijk de tekening: Waar afzagen?
Voor wie?
O.a. diverse vogels, maar ook voor veel insecten, planten. De knotwilg is een van de drukst bezochte boom van alle bomen.
Tekst en plaatjes knotbomen, Landschapsbeheer Nederland & cursus vel- en zaagtechniek Stichting Landschapsbeheer Zeeland.
